#HAYATEVESIGAR

Aşılama Yöntemi

Aşılama, spermle yumurtanın buluşma şansını artırmak için fizyolojiyi desteklemek amacıyla yapılan bir işlemdir.

Erkekten alınan semen örneğinin laboratuvar şartlarında yıkanarak, hızlı hareket eden ve normal görünen spermlerin seçilerek rahim içine verilmesi işlemidir. Bu yöntemle normal görünen ve hızlı hareket eden spermler, vajinal ortamdan uzaklaştırılıp yumurtaya en yakın yere bırakılmış olur. Spermlerin yumurtaya ulaşmak için kat edeceği mesafe kısalır ayrıca, şekil bozukluğu olan ve yavaş hareket eden spermler de ayıklanmış olur. Aşılamanın başarısı %10–15 civarındadır.

Aşılama pek çok infertilite durumlarında uygulaması kolay, pratik, nispeten ekonomik ve risksiz bir işlem olduğu için pek çok durumda ilk tercih edilen yöntemdir.

Aşılama Yönteminin Tercih Edilebileceği Durumlar

  1. Düşük sperm sayı veya hareketlilik oranı
  2. Açıklanamayan İnfertilite 
  3. Servikal mukus problemleri
  4. Rahim ağzının anatomik problemleri
  5. Sperme karşı antikor varlığı
  6. Kadında yumurtlamanın olmaması veya yetersiz olması 
  7. Cinsel işlev bozuklukları

gibi durumlarda tercih edilmesi önceliklidir.

Aşılama Öncesi Hazırlık, Yapılması Gerekenler

Aşılama yaptırmaya karar vermek için hamile kalamamanın nedenini ve erkeğin sperminin aşılama için uygun olup olmadığını saptamak önemlidir.
Sperm tahlili  için erkekten birden fazla örnek vermesi istenebilir. Sperm şekillerine "Kruger'in sıkı kriterleri"ne göre bakılmış olması çok önemlidir. Kruger yöntemine göre sperm şekilleri kötü olan hastalarda spermlerin sayı ve hareketleri normal olsa bile aşılamanın başarı şansı düşüktür. Ayrıca aşılamanın başarılı olabilmesi için sperm testinde en az 5 milyon hareketli sperm olması gerekir.
Kadın, muayene edilir, vajinal ultrason ile rahim ve yumurtalıkları incelenir. Başarıyı etkileyebileceği için çeşitli hormon tahlilleri de istenebilir. Ayrıca gerekli durumlarda tüplerin tıkalı olup olmadığını kontrol etmek için aşılamadan önce HSG (rahim filmi), histeroskopi (rahim ağzından teleskopla rahmin içine girilip incelenmesi), veya laparoskopi (göbekten teleskopla karnın içine girilip rahmin, tüplerin ve yumurtalıkların incelenmesi) önerebilir.
 

Aşılama Nasıl Yapılır?

Aşılama işlemi nispeten basittir ve sadece birkaç dakika sürer. Kadın muayene masasında yatarken vajinaya muayene aleti yerleştirilir. Özel olarak hazırlanmış sperm yumuşak, plastik bir tüple doğrudan rahim boşluğuna, tüplerin girişinin hemen yakınına bırakılır. Aşılama işlemi sırasında genellikle ağrı duyulmaz. Kadınların yaklaşık %10′unda geçici, adet ağrısı benzeri kasık ağrıları olabilir. Aşılama ile daha fazla sayıda sperm rahim boşluğuna ve sonuçta tüplere ulaşabilir. Döllenme tüpte gerçekleştiği için yumurta ile karşılaşan sperm sayısı, dolayısıyla da döllenme şansı artar.
 
 
Aşılama yöntemi ideal koşullarda yumurtlamanın sağlandığı gün spermlerin özel yöntemlerle hızlandırılıp, plastik bir kanül aracılığı ile rahmin içine bırakılması yöntemidir. Yöntemin avantajı olabildiğince çok sayıda ve hareketli spermin yeni atılmış ve tüpler tarafından yakalanmış yumurtaya olabildiğince yakın mesafeye bırakılmasıdır. Mikroskobik bir canlı olan sperm bu yöntemle yaklaşık 10-12 cm kazanır,vajinanın asit ortamını, rahim ağzı mukus tıkacını ve rahmin içinde tüplere doğru çıkması gereken yolu atlamış olur. Önünde sadece içindeki hareketli tüycükler yardımı ile sperm ve yumurtayı birleştirmek için en uygun ortam olan tüpler kalmıştır. Aşılama tedavisi öncesinde özel ilaç tedavileri uygulanarak yumurtlaması sayı ve kalite olarak arttırılan bayana yumurtacıklar yaklaşık 20 mm boyuna ulaştığında yumurta çatlatma iğnesi verilir. Bu iğneden ortalama 24-36 saat sonra aşılama işlemi için en uygun dönemdir.
 
 
 
Aşılama tedavisi doğumhane koşullarında deneyimli ekip tarafından uygulanması gereken bir yöntemdir. Aşılama yapılacak bayan jinekolojik pozisyonda hazırlanır. Steril spekulum rahim ağzı görülecek şekilde yerleştirilir. Rahim ağzındaki akıntılar steril izotonik solisyonu püskürtülerek temizlenir. Steril kanül yavaşça rahim ağzından içeriye doğru yerleştirilir. Bu işlem sırasında mümkün olduğunda dokulara zarar vermemek ve kanamadan sakınmak gerekir. Laboratuardan termos içinde gönderilen sperm örneği oda sıcaklığında steril enjektöre çekilir ve kanülden yavaşça verilir. Anne adayı işlem sonrasında yarım saat dinlendirilir. Aşılamayı takip eden birkaç gün ağır fiziksel aktivitelerden ve cinsel ilişkiden sakınılması önerilir. İşlemden 10-12 gün sonra kanda gebelik testi yapılır.
 
Tecrübeli ellerde yapılan aşılama işleminin herhangi bir komplikasyonu yoktur. En çok dikkat edilmesi gereken nokta enfeksiyondan korunmadır. İşlemin başarı şansı her seans için % 10-20 olarak verilmektedir. Üç deneme sonrasında gebelik hızlarında anlamlı bir artış olmadığı için daha fazla deneme önerilmemektedir.

 

Makale ile ilgili resmi buraya tıklayarak görüntüleyebilirsiniz.

Doktorunuza Sorun

Tüm sağlık sorularınızı ve meraklarınızı 7/24 sorabilir, anında yanıt alabilirsiniz.